بررسی مبانی انسان شناختی سلامت معنوی در قرآن

ارائه تعریف درست از سلامت و تبیین ابعاد آن، همواره مورد توجّه دانشمندان بوده است. سلامت، با حیات انسان گِرِه خورده است و امروزه سلامت معنوی مورد توجّه سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است. هدف این نوشتار، تبیین مبانی انسان شناختی سلامت معنوی با تکیه بر آموزه های قرآنی است. بررسی و تحلیل آیات قرآن نشان می دهد که آموزه های وحیانی جدا از سلامت جسم، روان و اجتماع، سلامت معنوی را در کانون توجّه خود قرار داده است. در آموزه های قرآن کریم، جهان، انسان و حیاتْ دو بُعدی هستند: طبیعت و ماوراء طبیعت؛ جسم و روح؛ حیات مادّی و معنوی. انسان «حیِّ متألّه» است و حیات و سلامت او با توحید، آمیختگی ذاتی دارد. سلامت معنوی، با مفهوم «قلب سلیم» نیز گِرِه خورده است. با توجّه به ماهیّت انسان، به نظر می رسد علم، ایمان به خدا و عمل صالح سه مؤلّفه اصلی سلامت معنوی هستند و سلامت معنوی قرآنی عبارت است از: 1ـ سلامت روح در عرصه شناخت و بار یافتن به قلمرو توحید. 2ـ سلامت در عرصه رفتار؛ یعنی آراسته شدن روح به همه کمالات و زیبایی های اخلاقی و پیراستن آن از همه زشتی ها و نقص ها. بنابراین، سلامت معنوی قرآنی با معنویّت گرایی سکولار تفاوت بنیادین دارد.